Areszt dla naukowca zajmującego się modyfikacją genetyczną dzieci

W listopadzie ubiegłego roku świat obiegła sensacyjna wiadomość - w Chinach urodziły się pierwsze na świecie dzieci, bliźniaczki Lulu i Nana, których genom został eksperymentalnie zmodyfikowany na etapie embrionalnym. Autorem tego kontrowersyjnego dokonania był prof. He Jiankui, biolog medyczny, który od lat prowadzi eksperymenty na myszach, małpach oraz ludzkich embrionach.

Według He Jiankui celem modyfikacji była eliminacja genu CCR5. Osoby pozbawione tego genu uważane są za potencjalnie odporne na zakażenie wirusem HIV. Zmiany przeprowadzono w embrionach powołanych do życia w procesie zapłodnienia in vitro. Wykorzystano znaną od kilku lat metodę inżynierii genetycznej o nazwie CRISPR/Cas9, która pozwala edytować genom danej komórki.

Świat nauki wyraził zaskoczenie i oburzenie działaniem He Jiankui. Niektórzy zarzucili mu prowadzenie nieetycznych eksperymentów na ludziach - zmiany w DNA mogą bowiem zostać przekazane dalszym pokoleniom. Rząd Chin ogłosił, że naukowiec działał nielegalnie, w pogoni za sławą i fortuną.

Prof. He Jiankui ogłosił swoje rewelacje na II Międzynarodowym Szczycie na temat Edycji Ludzkiego Genomu. „Czuję się dumny" – powiedział ignorując fakt, że edycja genów jest zakazana w większości krajów świata, w tym również w Chinach. Po ogłoszeniu rezultatów eksperymentu wobec naukowca zastosowano areszt domowy, a władze prowadzą intensywne śledztwo.

Badania prof. He Jiankui nie zostały jak dotąd nigdzie opublikowane, a w konsekwencji nie zostały zweryfikowane przez innych naukowców. Jednak chińscy śledczy potwierdzili, że działania prof. He doprowadziły do narodzin jednej pary bliźniąt, a kolejna kobieta jest w ciąży.

Rzecznik prokuratury prowincji Guangdong poinformował, że na swój program badawczo-eksperymentalny naukowiec zebrał prywatne fundusze, w ten sposób unikając jakiegokolwiek nadzoru. Zastosował bowiem wobec ludzkich zarodków technikę biomedyczną o niepewnym poziomie bezpieczeństwa.
 
Śledczy potwierdzili również, że do udziału w eksperymencie profesor zwerbował osiem par, w których mężczyzna był zakażony wirusem HIV, a kobieta nie.

Południowy Uniwersytet Nauki i Technologii w Shenzhen, gdzie He Jiankui był zatrudniony, opublikował komunikat, w którym odciął się od działalności naukowca, określając ją jako "poważne naruszenie etyki i standardów akademickich".

[Tłumaczenie i opracowanie własne HLI Polska na podstawie serwisu informacyjnego BBC News/ Health – 21.01.2018 r.]

Zdjęcie: Wikipedia [Richard Wheeler (Zephyris) originally from en.wikipedia; description page is/was here] – GFDL; https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2117121