Polska: Demograficzny dramat wciąż trwa

GUS opublikował „Rocznik Demograficzny 2015”. Z danych statystycznych wynika, że w naszym kraju wciąż nie ma szans na rozwój demograficzny.

Rok 2014 był trzecim z kolei, w którym demografowie odnotowali spadek liczby ludności w Polsce. Jako społeczeństwo starzejemy się również w dość szybkim tempie. Mediana (wartość środkowa) wieku Polaków wynosi już prawie 40 lat.

Główny Urząd Statystyczny podał, że liczba Polaków zmniejszyła się o 17 tys. osób. Bezpośrednią przyczyną był ubytek naturalny (liczba urodzeń była o 1,3 tys. niższa od liczby zgonów) oraz ujemne saldo migracji zagranicznych na pobyt stały.

W 2014 r. zarejestrowano 375,2 tys. urodzeń żywych. Po notowanym przez cztery lata spadku nastąpił niewielki wzrost. Urodziło się o 5,6 tys. dzieci więcej niż w 2013 r.
Mała to pociecha, ponieważ współczynnik urodzeń wciąż pozostaje o blisko połowę mniejszy niż w roku ostatniego polskiego „baby boom” (1983 r.).
 
Bardzo niska liczba urodzeń nie gwarantuje - już od 25 lat - prostej zastępowalności pokoleń. Od 1989 r. utrzymuje się okres tzw. depresji urodzeniowej. W 2014 r. współczynnik dzietności wyniósł zaledwie 1,29 dziecka na kobietę w wieku rozrodczym. Gorzej jest tylko w Hiszpanii (1,27) i Portugalii (1,21). Pozostałe kraje Europy wyprzedzają nas.

Najbardziej korzystną sytuację demograficzną określa dzietność kształtująca się na poziomie 2,1-2,15, tj. gdy na 100 kobiet w wieku 15-49 lat przypada średnio 210-215 urodzonych dzieci. Obecnie przypada tylko 129 dzieci. Nie zastąpią one nawet swoich rodziców…

Rośnie mediana (wartość środkowa) wieku kobiet rodzących dziecko. W 2014 r. wyniosła ok. 29,5 lat. Zwiększył się także - do 27,4 lat - średni wiek urodzenia pierwszego dziecka; w 2000 r. wynosił 23,7 lat.

Obserwowane zmiany to efekt wyboru, jakiego - chcąc nie chcąc - dokonują ludzie młodzi. Najpierw dążą do osiągnięcie określonego poziomu wykształcenia oraz podstawowej stabilizacji ekonomicznej, a dopiero potem (około 30-tki) na założenie rodziny oraz jej powiększenie.

Trudno się temu dziwić. Warunki życia w Polsce nie sprzyjają rodzicielstwu. W niektórych regionach Polski prawie 60 proc. bezrobotnych to osoby, które nie ukończyły 34 lat. Państwo nie prowadzi skutecznej polityki na rzecz rodziny.

Materiał źródłowy:
GUS, „Rocznik Demograficzny 2015”, Warszawa 2015.

Zdjęcie: Wikipedia (Valentin Vodev) - DP