Według danych Ministerstwa Zdrowia w 2020 roku w Polsce wykonano 1076 legalnych aborcji. Najwięcej, bo 1053 przypadki dotyczyły sytuacji, gdy badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazały duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu (Zgodnie z zapisem ustawy o planowaniu rodziny). Dla porównania – w 2019 roku przeprowadzono 1110 legalnych aborcji.
Wśród 1053 aborcji eugenicznych najczęstszymi przyczynami były:
- Trisomia 21 (zespół Downa) w 191 przypadkach bez współistniejących wad somatycznych, a w 182 przypadkach z wadami somatycznymi.
- W 181 przypadkach za powód wykonania aborcji uznano wady dwóch i więcej układów lub organów, potwierdzone w badaniu obrazowym.
- W 159 przypadkach rozpoznano wadę dotyczącą jednego układu lub organu.
- W 88 przypadkach rozpoznanie wskazywało na trisomię 13 lub trisomię 18 ze współistniejącymi wadami somatycznymi.
- W 50 przypadkach na trisomię 13 lub trisomię 18 bez współistniejących wad.
- Pozostałe to m.in. zespoły genetyczne z obrzękiem płodu i zespół Turnera ze współistniejącymi wadami somatycznymi.
Ponadto w 21 przypadkach dokonano przerwania ciąży, gdyż uznano, że ciąża zagrażała życiu lub zdrowiu kobiety.
W dwóch przypadkach przeprowadzono aborcję, gdyż zachodziło uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego.
Najwięcej aborcji wykonano w szpitalach na terenie województw: mazowieckiego (239), pomorskiego (147), śląskiego (123), łódzkiego (112).
Na Podkarpaciu wykonano jedną aborcję, chociaż w ostatnich latach nie odnotowywano tam żadnego przypadku.
Obecnie, od 27 stycznia 2021 roku wraz z publikacją wyroku Trybunały Konstytucyjnego ustawa o planowaniu rodziny dopuszcza wykonanie legalnej aborcji tylko w dwóch przypadkach: gdy ciąża zagraża życiu lub zdrowiu kobiety oraz gdy powstała w wyniku czynu zabronionego. W 2020 roku obowiązywał jeszcze zapis tej ustawy dozwalający na dokonanie aborcji, gdy istnieje uzasadnione podejrzenie dużego prawdopodobieństwa ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu. Ten wyjątek dopuszczający legalną aborcję eugeniczną został uznany za niekonstytucyjny, gdyż zgodnie z zapisem w ustawie zasadniczej każdy człowiek na prawo do życia niezależnie od stanu zdrowia czy miejsca przebywania.
Warto zwrócić uwagę, że nie wszystkie wymienione w sprawozdaniu MZ przyczyny dokonania aborcji wiązały się z nieuniknioną śmiercią dziecka, np. w przypadku zespołu Downa. Po ogłoszeniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego pojawiły się zwiększone presje na kobiety, u których podejrzewano, że dziecko jest poważnie prenatalnie chore. Argumentowano, że powinny się pospieszyć, bo już wkrótce będzie to prawnie zakazane. Decyzja TK powoduje, że podobna presja na kobietę w ciąży w trudnej sytuacji stała się nielegalna. Zwiększa się także rola hospicjów perinatalnych, gdzie rodzice prenatalnie chorego dziecka bezpłatnie mogą otrzymać wszechstronną pomoc: wyjaśnienie sytuacji, terapię psychologiczną, badania dodatkowe, odpowiednie zorganizowanie porodu oraz opiekę nad ciężko chorym dzieckiem tak długo, jak to będzie potrzebne. Niestety informacja na temat możliwości skorzystania z pomocy hospicjum perinatalnego nadal jest niewystarczająca.
Źródło: Rynek Zdrowia/PAP, opracowanie własne – 16 sierpnia 2021 r.