Podanie hormonów w drodze zastrzyku zostało uznane za „bezpieczną i skuteczną formę antykoncepcji” - dla mężczyzn. Amerykańscy naukowcy twierdzą, że „ukłucie faceta” jest skuteczne w 96 proc. Tak wynika z badań przeprowadzonych na grupie 270 mężczyzn i ich partnerek. Badacze zarejestrowali tylko cztery przypadki ciąży, do których doszło w okresie prowadzenia testów klinicznych. Jednak naukowcy uczciwie przyznali, że relatywnie wysoka liczba mężczyzn zgłaszała działania niepożądane, w tym poważne zaburzenia nastroju i trądzik.
Badania nad opracowaniem hormonalnych środków antykoncepcyjnych przeznaczonych dla mężczyzn trwają od prawie 20 lat. Większość zespołów koncentrowała się na znalezieniu skutecznego sposobu powstrzymywania produkcji spermy, bez wywoływania niebezpiecznych czy przykrych skutków ubocznych.
Wyniki przywoływanych poniżej badań zostały opublikowane w „Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism”, oficjalnym piśmie międzynarodowego Towarzystwa Endokrynologicznego.
Badaniami objęto reprezentatywną grupę mężczyzn w wieku od 18 lat do 45 lat, którzy co najmniej od roku żyli w monogamicznych związkach, i których partnerki zgodziły się na udział w badaniach.
Od panów pobrano próbki nasienia i potwierdzono prawidłowość jego poszczególnych parametrów. Następnie każdy z mężczyzn co osiem tygodni dostawał dwa zastrzyki z hormonami – progesteronem i pewną formą testosteronu. Przez okres sześciu miesięcy sprawdzano, czy liczba plemników spadła z poziom 15 milionów do miliona lub mniej na mililitr nasienia.
Panowie, u których liczba gamet spadła do oczekiwanego poziomu, oraz ich partnerki, zostali poproszeni o zaprzestanie korzystania z jakichkolwiek środków, metod i sposobów antykoncepcyjnych i prowadzenie regularnego współżycia płciowego. Ta część eksperymentu trwała jeden rok, w czasie którego mężczyźni otrzymywali zastrzyki hormonalne jak wcześniej. Cztery pary poczęły dziecko.
Po upływie roku badacze zaprzestali podawania hormonów i sprawdzali po jakim czasie liczba plemników powrócili do poziomu sprzed eksperymentu. Do czasu zakończenia eksperymentu – rok po zaprzestaniu iniekcji – u ośmiu mężczyzn liczba plemników nie powróciła do pierwotnych wartości.
Dr Mario Festin, ze Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w Genewie, który kierował zespołem badawczym, stwierdził: "Wykazaliśmy, że jest możliwe wyprodukowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych dla mężczyzn”.
Odtrąbiono sukces, ale był on połowiczny. Naukowcy zaczęli wcześniejsze wygaszanie swoich badań, z powodu licznych zgłoszeń o skutkach ubocznych. Mężczyźni informowali o depresji i innych zaburzeniach nastroju, zgłaszali także bóle mięśni i trądzik. W przypadku 20 mężczyzn efekty uboczne były na tyle poważne, że doprowadziły do rezygnacji z pracy zawodowej.
Mino takiego przebiegu eksperymentu, „ambitni” naukowcy nie poddają się. Dr Festin poinformował, że w kolejnych ośrodkach badacze poszukują odpowiedniej kombinacji hormonów oraz nowych sposobów ich podania, takich jak np. żele.
Prof. Allan Pacey, androlog z Uniwersytetu w Sheffield (Wielka Brytania), powiedział: "Z pewnością wciąż nie zaspokoiliśmy popytu na skuteczną i odwracalną antykoncepcję dla mężczyzn, równoległą do hormonalnej antykoncepcji dla kobiet. Jak dotąd, żaden z opracowanych i testowanych preparatów nie trafił na rynek farmaceutyczny, zawsze były konkretne przyczyny".
Prof. Pacey potwierdził, że ostatnio badany środek był "niezwykle efektywny i bardzo obiecujący”, ale liczba skutków ubocznych „okazała się pewnym problemem”.
[Tłumaczenie i opracowanie własne HLI Polska na podstawie serwisu informacyjnego BBC News/ Health – 28.10.2016 r.]
Zdjęcie: MorgueFile (hotblack) – FP
Materiał źródłowy:
H.M.Behre, M.Zitzmann, M.P.R.Festin i in., „Efficacy and Safety of an Injectable Combination Hormonal Contraceptive for Men”, w: „Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism”, DOI: http://dx.doi.org/10.1210/jc.2016-2141