Kasacja w sprawie farmaceutki, która odmówiła sprzedaży tabletki wczesnoporonnej

Zdarzenie miało miejsce w lutym 2021 r. Farmaceutka z Krakowa odmówiła kobiecie sprzedaży tabletek wczesnoporonnych. Sąd dyscyplinarny uznał kobietę za winną, ale umorzył sprawę ze względu na niską szkodliwość społeczną czynu. Adwokaci chcą uniewinnienia farmaceutki. Prawnicy reprezentujący farmaceutkę wnieśli kasację do Sądu Najwyższego od wyroku Naczelnego Sądu Aptekarskiego w Warszawie. Jak podkreślają, odmawiając sprzedaży tabletki, oskarżona skutecznie powołała się na konstytucyjnie gwarantowany sprzeciw sumienia.

Sytuacja miała miejsce w lutym 2021 r. Farmaceutka z Krakowa odmówiła kobiecie sprzedaży tabletek wczesnoporonnych ellaOne. Aptekarka powołała się na klauzulę sumienia, wskazując, że pigułka może stanowić zagrożenie dla nienarodzonego dziecka. Pierwotnie farmaceutka została skazana na naganę przez Okręgowy Sąd Aptekarski w Krakowie. Nie dano jej wówczas nawet możliwości złożenia wyjaśnień w tej sprawie – pisze adw. Magdalena Majkowska z Instytutu Ordo Iuris.

Na etapie postępowania odwoławczego do sprawy włączyli się prawnicy Instytutu Ordo Iuris. Domagali się uchylenia orzeczenia i przekazania sprawy sądowi pierwszej instancji w celu rzetelnego przeprowadzenia postępowania dowodowego i umożliwienia obwinionej skorzystania z prawa do obrony. Do wniosku o uchylenie orzeczenia przyłączył się również Naczelny Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej. Do stanowiska stron przychylił się Naczelny Sąd Aptekarski i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania.

Następnie, po przeprowadzeniu postępowania Okręgowy Sąd Aptekarski w Krakowie umorzył sprawę. Sąd uznał farmaceutkę winną, jednak stwierdził znikomą szkodliwość społeczną jej czynu. OSA podkreślił m.in., że: „w tym konkretnym przypadku żadne dobro Pokrzywdzonej nie zostało naruszone, nie została jej wyrządzona żadna szkoda, ani nie było zagrożenia tą szkodą”.

Prawnicy wnieśli odwołanie od tego orzeczenia do Naczelnego Sądu Aptekarskiego.

„W ocenie prawników odmowa sprzedaży środków wczesnoporonnych nie może być uznana za delikt dyscyplinarny. Wolność sumienia, a co za tym idzie, prawo farmaceutów do powołania się na sprzeciw sumienia, gwarantuje bowiem art. 53 ust. 1 Konstytucji RP” – podkreśla Magdalena Majkowska. Możliwość skorzystania z klauzuli sumienia dają też przepisy Prawa farmaceutycznego.

Mimo to Naczelny Sąd Aptekarski w październiku 2023 r. podtrzymał orzeczenie OSA. Prawnicy złożyli kasację od tego wyroku do Sądu Najwyższego. Obrońcy farmaceutki wskazali w niej m.in. na braki formalne w postępowaniu dyscyplinarnym.

Jak przypominają prawnicy z Ordo Iuris, sprzeciw sumienia człowieka nie ma charakteru absolutnego. „Powoływanie się na klauzulę sumienia nie może prowadzić do bezpośredniego zagrożenia dla życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Jednak odmowa dystrybucji środków antykoncepcyjnych czy wczesnoporonnych nie grozi pacjentowi ryzykiem utraty życia, ciężkiego uszkodzenia jego ciała lub ciężkiego rozstroju jego zdrowia” – tłumaczą.

Za: ordoiuris/opoka.org.pl, zdj. Unsplash/towfiqu999999]