Opinie młodzieży nt. dopuszczalności aborcji

Młodzi Polacy są przeciwni aborcji, gdy kobieta jest w trudnej sytuacji materialnej (65 proc.) lub osobistej (66 proc.). Natomiast w znacznym stopniu akceptują przerwanie ciąży, gdy zagrożone jest życie (78 proc.) i zdrowie matki (67 proc.) oraz gdy ciąża pochodzi z gwałtu lub kazirodztwa (69 proc.). Najbardziej różni starszych nastolatków postawa wobec aborcji ze względu na „uzasadnione przekonanie o upośledzeniu dziecka” – 50 proc. głosów jest "za" aborcją, a 36 proc. - "przeciw". CBOS przedstawił raport z realizacji projektu "Młodzież", który pracownia prowadzi od lat 90.

"Celem badania jest pokazanie młodzieży u progu dorosłości. Za chwilę ukończą edukację na poziomie ponadgimnazjalnym i co z nimi będzie dalej? Stanowią naszą przyszłość i warto przyjrzeć się ich poglądom, poznać postawy i ewentualne problemy, z jakimi mogą się borykać i jakie mogą stwarzać dla całego społeczeństwa" - wyjaśniała prof. Mirosława Grabowska, dyrektor CBOS.
 
Po raz pierwszy CBOS zapytał młodzież o postawę wobec aborcji w 1998 r., pięć lat po uchwaleniu Ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży.
 
Pytanie o warunki, ich zdaniem, dopuszczalności aborcji zadano młodym ponowie po kilkunastu latach, w odstępie dwuletnim (2016 i 2018). W tym własnie czasie miały miejsce próby zmiany ustawy określanej jako "kompromisowa" - zarówno w kierunku jej zaostrzenia, jak i złagodzenia. Za każdym razem temat aborcji wywoływał duże społeczne emocje, prowadząc do licznych protestów, zarówno środowisk pro-life, jak i proaborcyjnych "czarnych marszów".
 
Młodzi Polacy w dużym stopniu akceptują takie powody przerywania ciąży, jak zagrożenie życia i zdrowia matki oraz ciąża pochodząca z gwałtu lub kazirodztwa. Wskazaniem do aborcji może być przede wszystkim zagrożenie, jakie ciąża stwarza dla życia kobiety – 78 proc. uznało, że w takich okolicznościach aborcja powinna być dopuszczalna przez prawo, przy czym 53 proc. poparło ten pogląd w sposób zdecydowany, a przeciwną opinię wyraziło tylko 5 proc. respondentów.
 
Większość młodych ludzi – 69 proc., a w sposób zdecydowany 48 proc. - opowiada się za prawnym usankcjonowaniem jako przesłanki do aborcji sytuacji, gdy ciąża powstała w wyniku czynu prawnie zabronionego - gwałtu lub kazirodztwa.
 
Podobna (67 proc.) jest skala poparcia legalnej dopuszczalności przerwania ciąży zagrażającej zdrowiu matki, choć w tym przypadku "siła" akceptacji jest nieco słabsza (tylko 36 proc. badanych wyraża poparcie w sposób zdecydowany).
 
Młodzi Polacy w większości nie akceptują natomiast aborcji w sytuacji braku chęci posiadania dziecka oraz z tzw. przyczyn społecznych (trudna sytuacja materialna i/lub osobista). Ze względnie najsilniejszym sprzeciwem mamy do czynienia w odniesieniu do aborcji "na żądanie" (brak chęci posiadania dziecka) - zdecydowany sprzeciw wobec jej zalegalizowania wyraża 49 proc. młodych ludzi.

Tym, co najbardziej różni młodych respondentów, jest stosunek do aborcji ze względu na tzw. uzasadnione przekonanie o upośledzeniu płodu. W tym przypadku 50 proc. głosów było "za", a 36 proc. głosów - "przeciw".
 
Opinie badanych uczniów szkół średnich o warunkach dopuszczalności aborcji są silnie związane przede wszystkim z poziomem religijności. Jako przeciwnicy przerywania ciąży z jakiegokolwiek powodu deklarują się osoby wierzące (zwłaszcza głęboko wierzące) i regularnie, czyli co najmniej raz w tygodniu uczestniczące w praktykach religijnych. Poważne zdziwienie może budzić fakt, że argumenty biomedyczne na rzecz sprzeciwu wobec aborcji raczej nie są młodym ludziom znane.
 
"Jeśli porównamy wyniki wszystkich trzech pomiarów możemy stwierdzić, że opinie młodych ludzi o warunkach dopuszczalności aborcji są dosyć stabilne niezależnie od tego, czy zachodzące zmiany będziemy obserwować w krótkiej (2016-2018), czy też w długiej (1998-2018) perspektywie" - stwierdza w raporcie Ilona Kawalec, analityk CBOS.
 
Zdaniem CBOS, ogólny obraz ostatnich 20 lat jest taki, że badani przez nas uczniowie szkół średnich w dużym stopniu, choć z pewnym wyjątkiem, akceptują istniejące od 1993 roku rozwiązanie prawne w kwestii warunków przerywania ciąży.

Pewien wyjątek stanowi dopuszczenie przerwania ciąży z powodu upośledzenia dziecka. W tym przypadku młodzież była w 1998 r. prawie idealnie podzielona (44 proc. "za" wobec 42 proc. "przeciw"). W 2018 r. stopień polaryzacji opinii zmalał - nastąpił wzrost, o 6 pkt. procentowych, odsetka osób będących zwolennikami dopuszczenia przerwania ciąży z tego powodu - wyniósł on 50 proc.
 
Badanie z 2018 r. zostało przeprowadzone na ogólnopolskiej losowej próbie 80 dziennych szkół ponadgimnazjalnych różnego typu (liceów, techników i zasadniczych szkół zawodowych). Szkoły, a w nich klasy, były losowane do badania. Próba objęła 1609 uczniów ostatnich klas tychże szkół.

[Na podstawie serwisu informacyjnego eKAI - 06.06.2019 r.]

Zdjęcie: Unsplash (Janko Ferlič) – FP